موقعیت جغرافیایی استان خراسان جنوبی
استان خراسان جنوبی همچنین نگینی در دل کویر از شمال با استان خراسان رضوی همسایه است و از غرب به اصفهان و یزد می‌رسد. استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان نیز در جنوب خراسان جنوبی جای گرفته‌اند. شرق استان نیز بخشی از مرز مشترک ایران با کشور افغانستان است.
آب و هوا استان خراسان جنوبی
آب‌وهوای استان خراسان جنوبی خشک و بیابانی است. اما با توجه به تغییرات ارتفاع می‌توان آب‌وهوای نقاط مختلف استان را به دو وضعیت خشک و گرم و خشک و ملایم تقسیم کرد. بارندگی در استان خراسان جنوبی اندک است و این استان نیز همچون برخی از دیگر استان‌های بیابانی با مشکل کم‌آبی مواجه است.
جاذبه های گردشگری استان خراسان جنوبی
چشمه مرتضی علی
مهم‌ترین ویژگی چشمه مرتضی علی، جریان آب سرد و گرم در کنار هم است. به طوری که در یک طرف تنگه، آب گرم جاری است و در سمت دیگر آن آب سرد. اختلاف دمایی که با قرار دادن پای خود در آب می‌توانید به راحتی آن را حس کنید. تفاوت غلظت آب گرم و سرد باعث می‌شود که این دو جریان آب به موازات هم و در مسیری نسبتا طولانی پیش بروند و مخلوط نشوند.در مسیر این چشمه و در دل دره، رودخانه‌ای وجود دارد که به آن سردر می‌گویند. دره‌ای که رودخانه در آن جاری است نیز به کال سردر معروف است.در مسیر کال سردر و در صخره‌های این دره حفره‌هایی دیده می‌شوند که به آنها خانه گبر می‌گویند. برخی بر این باورند که از این حفره‌ها به عنوان سکونتگاه استفاده می‌شده و با تونل به یکدیگر مربوط بوده‌اند. هر چند که نظرات گوناگونی درباره‌ی کاربرد این حفره‌ها وجود دارد.
آبشار و چشمه چهارده
چهارده، روستایی است در ۵ کیلومتری بیرجند که در دامنه های کوه باقران و قله النگ‌آتش شکل گرفته است و آبشارهایی پشت سر هم از این ارتفاعات جاری می‌شوند. به باور برخی نام روستا از روی چهارده آبشاری است که پیرامون این روستا از کوه سرازیر هستند و همگی با هم در پایان به کنار چشمه‌ای به همین نام می‌رسند. درون دره، به سویِ جنوبِ روستای چهارده، کمی پایین تر، آبشارها یکی یکی به چشم می‌آیند. ارتفاع بلندترین آبشار از آبشارهای چهارده گانه، ۷ متر است. آب این آبشارها بسیار سرد است و با شتاب به درون دره می‌ریزد.آبشارهای چهارده در سرزمینی که مجاور کویر واقع شده، سرچشمه زندگی برای جانوران و گیاهان منطقه است. آب همه این آبشارها به رودخانه‌ای می ریزد که درون این دره پیچ و تاب می خورد. پوشش گیاهی پیرامون روستا، درخت انار و بادام کوهی است و زمین نیز آراسته به گل‌هایی با رنگ زرد و صورتی و بنفش شده است. همچنین کشتزارهای گندم نیز اینجا و آنجا دیده می شود.
باغ شوکت آباد
باغ شوکت‌آباد یک نمونه از باغ‌های ایرانی است که در اطراف بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی و توسط اسماعیل‌خان شوکت الملک از خاندان علم احداث شده است. باغ ایرانی یکی از شاخصههای شهرهای کویری ایران است. جنگلی در میانه بیابان، و این همان چیزی است که شکوه علوم و فناوریهای تاریخ ایران را در کنار هنری چشمنواز به تصویر میکشد.باغ شوکت‌آباد در ۵ کیلومتری شرق بیرجند، در روستای شوکت‌آباد و در مسیر جاده بیرجند به زاهدان قرار دارد. برای دسترسی راحتتر به باغ می‌توانید سراغ دانشگاه بیرجند را بگیرید چرا که درست در مقابل باغ شوکت‌آباد قرار گرفته است. باغ شوکت‌آباد در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۳۶۳ در فهرست میراث تاریخی ایران، به ثبت ملی رسید.
کویر همت آباد
جمله دیدنیهای کویر همت آباد، سد بزرگ حاجی آباد است که با حجم آبگیری بالا، امکان انجام انواع تفریحات را در حاشیه خود به وجود آورده است. دریاچه سد باعث حضور پرندگان مهاجر در این منطقه شده است که در فصل پاییز و زمستان فرصت مناسبی را برای پرنده‌نگری فراهم می‌کند. همچنین دشت زیبای «اسفدن» و تنوع گیاهی و جانوری آن، یکی از مقاصد جذاب مسافران همت آباد است.شگفت اینکه در مجاورت این کویر، ارتفاعات کوهستانی «شاسکوه»، «زیرکوه» و «آهنگران» با مسیرهای جذاب کوهنوردی، صخره نوردی و غارنوردی، امکان انجام ورزشهای کوهستانی را نیز برای طبیعتگردان به ارمغان آورده است.
برگزاری تورهای سافاری صحرا، تورهای کویرنوردی و همچنین تماشای گله های بزرگ شتر و شترسواری، و امکان خرید سوغاتیهای محلی و محصولات طبیعی از جمله زرشک و زعفران از بومیها از جمله امکانات موجود منطقه است.
کال جنی
کال‌جنی دره‌ای زیباست که در فاصله‌ی ۳۵ کیلومتری از شهر طبس استان خراسان جنوبی واقع شده است. منطقه‌ای که با ورود به آن حال و هوای کویری طبس را از یاد خواهید برد.
کال به معنی دره یا مسیری است که جریان آب آن را ایجاد کرده است. بنابراین کال‌جنی به معنای دره‌ی جن‌هاست. نامی که شاید به دلیل اَشکال عجیب صخره‌ها و دیواره‌های این دره به آن نسبت داده شده است. بنابراین فرسایش نقش مهمی در شکل‌گیری کال‌جنی داشته و اشکال روی دیواره‌های دره حاصل فرسایش هزاران ساله است. در کال‌جنی می‌توان دودکش‌ها و تنورهای جن را نیز دید. این صخره‌های عجیب جزء پدیده‌های طبیعی‌ای هستند که بر اثر فرسایش ایجاد می‌شوند.
روستای ازمیغان
جایی که شالیزارهای برنج و نخل‌های خرمای کویر به هم می‌رسند. در نزدیکی ازمیغان یکی از زیباترین دره‌های شرق ایران واقع شده است. دره‌ای با نام کال جنی که حاصل فرسایش سالیان سال است. برای پیمایش دره حتما نیاز به راهنمای محلی دارید و در غیر اینصورت می‌توانید دره را از بالا تماشا کنید.
ازمیغان در هر فصلی زیباست. طبیعت روستا در فصل بهار دیدنی است و از سوی دیگر در تابستان شالیزارها به بهترین حالت خود می‌رسند. در فصل‌های پاییز و زمستان نیز آب و هوایی نسبتا معتدل در این منطقه حکم‌فرماست.روستای ازمیغان در فاصله ۴۰ کیلومتری شهر طبس قرار دارد.
آب گرم معدنی فردوس
آب گرم معدنی فردوس در سال‌های اخیر به خوبی مجهز شده و اکنون به یکی از بهترین مناطق تفریحی استان خراسان جنوبی تبدیل شده است. استخرهای آب درمانی (برای زنان و مردان)، وان‌های خصوصی، سونا، سوئیت‌های ویلایی، اتاق‌های ارزان‌قیمت، رستوران باکیفیت و زیپ‌لاین بخشی از امکانات این مجموعه گردشگری است.از آب گرم معدنی فردوس با عنوان قطب گردشگری سلامت شرق کشور نیز یاد می‌شود. مواد معدنی مختلفی همچون کلراید سدیم، سولفات، منیزیم، بی‌کربنات، کلسیم، نیترات و فسفات در این چشمه آب گرم وجود دارد که برای درمان بیماری‌های مختلفی ثمربخش هستند. استفاده از این آب گرم معدنی برای بهبود یا درمان بیماری‌هایی همچون بیماری‌های رماتیسمی، دردهای مفصلی و عصبی، رفع گرفتگی عضلات مفید است و به بهبود درد ناحیه ستون فقرات و دیسک کمر مفید کمک می‌کند.
کویر لوت
بیابان لوت و سامانه ی محیطی آن دارای ارزش های بالفعل و بالقوه ی فراوانی است که شاخص ترین پدیده های طبیعی بیابانی را در قالب مجموعه ای بی همتا به نمایش گذاشته است: ناحیه ی کلوت ها با داشتن مرتفع ترین یاردانگ های دنیا (تشکیل شیارهای طولی و طویل در مناطق صحرایی به ویژه در زمین های سست و نرم در اثر وزش باد)، بلندترین تپه های ماسه ای و نبکاهای جهان (پدیده ای حاصل از تعامل فرسایش باد و پوشش گیاهی به صورت تلی از ماسه با تاجی از پوشش گیاهی)، خندق های عظیم فرسایشی، شبکه های هیدرولوژیک، چاله های زمین ساختی، پدیده های کم نظیر نمکی و دشت ها .
بیابان لوت با قرارگیری در قطب حرارتی زمین در سال های ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به عنوان گرم ترین نقطه ی زمین اندازه گیری شد و در سال ۲۰۰۵ با دمای بالای ۷۰ درجه ی سانتی گراد، رکورد گرم ترین دما در کره ی زمین را ثبت کرد.
محصولات کشاورزی استان خراسان جنوبی
این استان رتبه اول تولید محصولات باغی زرشک و عناب و رتبه دوم زعفران را در سطح کشور داراست همچنین انار، پسته، بادام، سیب، گلابی، به، گیلاس، آلبالو، زرد آلو، هلو، خرما، توت، شاتوت، گردو، انجیر و سنجد از دیگر محصولات باغی این استان است.
صنایع دستی استان خراسان جنوبی
رودوزی های سنتی ،خراطی سنتی ،ترکه بافی ،حوله بافی ،سیاه چادر بافی ،جاجیم بافی ،گبه بافی ،دواتگری سنتی (مس چکشی)، گلیم بافی ،نمد مالی سنتی ،قلم زنی ،برک بانی ،چلنگری (آهنگری سنتی )،سفره بافی ،سفالگری سنتی ،پلاس بافی ،حصیر بافی ،قالی بافی